Publikacje

Rozwód – co ogólnie warto o nim wiedzieć

          W toku postępowania w sprawie o rozwód ustaleniu może podlegać nie tylko to, czy żądanie rozwiązania małżeństwa przez rozwód jest zasadne. W razie uwzględnienia tego żądania sąd – w zależności od okoliczności sprawy – ma obowiązek zawrzeć w wyroku również szereg innych, nie zawsze korzystnych dla konkretnej strony rozstrzygnięć.

         Jeżeli małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, nie mieszkają razem i zgodnie wnoszą o to, aby sąd nie orzekał o winie rozkładu pożycia wyrok ogranicza się jedynie do rozstrzygnięcia w przedmiocie orzeczenia rozwodu oraz o kosztach procesu, natomiast skutki braku rozstrzygnięcia o winie za rozkład pożycia są takie, jakby żaden z małżonków tej winy nie ponosił.

         W sytuacji gdy choćby jeden z małżonków nie zgadza się na to, aby sąd nie orzekał o tym, który z małżonków jest winny rozkładu pożycia, sąd musi orzec w tym przedmiocie. Wtedy po przeprowadzeniu postępowania dowodowego sąd może orzec, że oboje małżonkowie są winni rozkładu pożycia, że winne jest jedno z nich, lub też, że żadne z nich za to winy nie ponosi.

         Na żądanie jednego z małżonków sąd może również zasądzić alimenty na jego rzecz od drugiego z nich. Ich wysokość i okres przez który będą płacone będzie zależał m.in. także od rozstrzygnięcia w przedmiocie winy za rozkład ich pożycia małżeńskiego.

         Gdy małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci sąd orzeka także w przedmiocie władzy rodzicielskiej oraz kontaktów z dziećmi. W tym zakresie sąd nie jest związany wnioskami stron i kieruje się przede wszystkim dobrem dziecka. Sąd co do zasady uwzględnia jednak pisemne porozumienie małżonków odnośnie tych kwestii, o ile przemawia za tym dobro dziecka. Nadto sąd nie orzeka o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem jeśli oboje małżonkowie o to wnoszą. W braku porozumienia sąd samodzielnie rozstrzyga o władzy rodzicielskiej i o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. W skrajnych przypadkach może nawet pozbawić władzy rodzicielskiej oboje rodziców, jak również może zakazać im kontaktów z dzieckiem.

        W wyroku rozwodowym sąd obowiązkowo orzeka o w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Rozstrzygając tą kwestię bierze przede wszystkim pod uwagę możliwości majątkowe i zarobkowe rodziców oraz usprawiedliwione potrzeby dziecka. Z reguły jednak jeśli rodzice porozumieją się co zakresu i sposobu partycypowania w tych kosztach sąd orzeka zgodnie z ich wolą.

         Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie sąd orzeka o sposobie korzystania z niego przez czas ich wspólnego zamieszkiwania w nim po rozwodzie. Orzekając w tej kwestii sąd ma przede wszystkim na uwadze potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe.

        Na wniosek jednego z małżonków sąd w wyroku rozwodowym może dokonać również podziału majątku wspólnego, o ile jego przeprowadzenie nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Z reguły więc, jeśli małżonkowie nie przedstawiają w tym przedmiocie dokładnego porozumienia będącego w zgodzie z przepisami prawa sąd ten wniosek pozostawia bez rozpoznania. Wtedy strony mogą dokonać podziału w formie aktu notarialnego, lub dochodzić swoich roszczeń w tym zakresie w osobnym postępowaniu przed sądem rejonowym po uprawomocnieniu się wyroku w sprawie o rozwód.

       Wyrok w sprawie o rozwód reguluje w szerokim zakresie stosunki rodzinne rozwiedzionych małżonków i ich dzieci, a sposób ich uregulowania zależy od okoliczności konkretnej sprawy oraz odpowiedniej argumentacji w toku procesu – warto jest mieć to na uwadze przy podejmowaniu decyzji o złożeniu pozwu, a zwłaszcza podczas jego formułowania.