Publikacje

Jak zostać oskarżycielem posiłkowym w postępowaniu karnym

       Osoby pokrzywdzone przestępstwem często rezygnują z osobistego udziału w rozprawie karnej zakładając, że prokurator i sąd zgromadzą cały potrzebny materiał dowodowy, a sprawca przestępstwa zostanie właściwie ukarany i zobowiązany do naprawienia wyrządzonej szkody w pełnej wysokości. Bywa jednak, że postępowanie karne nie potoczy się pomyśli pokrzywdzonego. Zdarza się tak w sprawach, w których materiał dowodowy jest niejednoznaczny, lub sąd i prokurator z różnych powodów nie znajdują dowodów koniecznych do wykazania jego winy. Zdarza się taż, że pomimo skazania sprawcy wymiar kary jest nieadekwatny do popełnionego przestępstwa, lub orzeczony zakres i sposób naprawienia szkody jest niewłaściwy. Aby zapobiec takiej sytuacji pokrzywdzony ma prawo wziąć udział w rozprawie w charakterze oskarżyciela posiłkowego i działać jako strona w toku całego procesu.

         Do tego, aby zostać oskarżycielem posiłkowym pokrzywdzony do momentu rozpoczęcia przewodu sądowego winien złożyć oświadczenie o tym, że będzie działał w charakterze oskarżyciela posiłkowego. Oświadczenie to może złożyć zarówno na piśmie skierowanym do sądu, w którym sprawa ma się toczyć, jak i ustnie do protokołu tuż przed otwarciem przewodu. Przyjmując takie oświadczenie sąd bada jedynie, czy zostało ono złożone przez osobę uprawnioną i z zachowaniem terminu. Sąd ma obowiązek poinformować ujawnionych pokrzywdzonych o pierwszym terminie rozprawy, a prokurator poinformować pokrzywdzonego o skierowaniu do sądu aktu oskarżenia i pouczyć o prawie do złożenia takiego oświadczenia.

        Tylko wyjątkowo sąd może nie dopuścić pokrzywdzonego, który złożył w terminie takie oświadczenie, do udziału w sprawie. Mianowicie sąd może ograniczyć liczbę oskarżycieli posiłkowych występujących w sprawie, jeżeli jest to konieczne dla zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania. Sąd orzeka, że oskarżyciel posiłkowy nie może brać udziału w postępowaniu, gdy bierze w nim już udział określona przez sąd liczba oskarżycieli. Dzieje się tak z reguły wtedy, gdy ujawnionych pokrzywdzonych jest tak wielu, że wzięcie przez nich czynnego udziału w procesie w charakterze oskarżycieli posiłkowych stanowiłoby istotne utrudnienie w prowadzeniu procesu.